RTV Utrecht: Kunstenaars moeten Vlampijpateliers eerder dan verwacht verlaten: ‘Dit levert veel stress op’

“Mijn telefoon gaat af als een malle, sorry voor alle piepjes”, verontschuldigt kunstenaar Joyce Overheul zich. Ze heeft maar gelijk de koe bij de horens gevat en is begonnen met opruimen van haar atelier. “Het is ook wel therapeutisch, het moest toch gebeuren.”

Drie maanden lijken misschien lang, maar dat is het volgens Overheul niet. “Je moet ook verhuisd zijn in die tijd. Kunstenaars verzamelen veel spullen. Sommigen zitten hier al twintig jaar, dan ligt je archief echt wel vol. Om dat allemaal in drie maanden te moeten doen, gecombineerd met een verhuizing, dat geeft stress. Ik spreek namens alle huurders als ik zeg dat we hadden gehoopt – en gedacht – dat we daar meer tijd voor zouden hebben.”

In totaal huizen er vijftig ateliers aan de Vlampijpstraat, maar volgens Overheul zitten er meer kunstenaars in het pand omdat sommigen ook een werkplek delen.

De gemeente laat in een raadsbrief weten dat de slechte staat van het pand de reden is voor de vervroegde huuropzegging. “Op dit moment zijn er geen directe veiligheidsrisico’s, maar de kans op calamiteiten neemt toe. Afgelopen week is gebleken dat deze risico’s niet af te dekken zijn door een verzekering”, schrijft het college in de brief aan de raad.

Het is niet voor het eerst dat er problemen zijn met het verouderde pand. Twee jaar geleden moesten kunstenaars hun werkruimte halsoverkop verlaten omdat er elektriciteitsproblemen waren. Binnen een week konden ze dankzij een technische noodoplossing toch weer terugkeren. Er waren inderdaad steeds meer gebreken, zag ook Overheul. “Na de regenval van afgelopen weken waren er ook steeds lekkages. Om te voorkomen dat er weer zo’n situatie als twee jaar geleden zou ontstaan, hebben ze besloten om de huur nu dus eerder te beëindigen.”

Dat de kunstenaars er vroeg of laat uit moesten, was al bekend. DePlaatsmaker, de organisatie die het pand van de gemeente huurt om vervolgens weer door te verhuren aan de kunstenaars, had het voornemen om de huur in de zomer volgend jaar op te zeggen. Toch was die specifieke tijdspanne volgens Overheul niet bij de huurders bekend. “Tegen ons werd steeds gezegd: zodra er nieuws komt, horen jullie het.”

Zij en haar collega’s zijn nu naarstig op zoek naar vervangende werkruimte. Overheul, die het standbeeld van de Utrechtse verzetsheldin Truus van Lier maakte, werkt vaak met kunstwerken die veel ruimte in beslag nemen. “Voor mijn nieuwe tentoonstelling werk ik met kleden van 2.70 meter hoog. Vind zo gauw maar een plek waar je die überhaupt op kunt hangen.”

De huurders krijgen het komende halfjaar voorrang op een alternatieve plek van atelierverhuurder DePlaatsmaker, maar garantie op vervangende ruimte is er niet. De gemeente verwacht dat het gebouw ruim een jaar leeg zal staan in aanloop naar de verbouwing. In die periode wordt het gebouw beschermd tegen kraak. Het is nog niet bekend hoe dat gaat gebeuren.

Uiteindelijk moeten er op de Vlampijpstraat wel weer ateliers terugkomen in hetzelfde pand. “Maar de renovatie is verschoven naar 2025, en hoe lang die duurt is ook niet bekend. Dus in de tussentijd zitten we echt lang zonder ruimte. Het is je werk, dus wat moet je?”, verzucht ze. En dus rest Overheul maar één ding: een dringende oproep doen voor alternatieve werkruimte. “Ben jij of ken jij een loods, dan hoor ik het heel graag.”