Borduurwerkje maken met seksistische of racistische tekst? In bieb Nieuwegein kan het: ‘Hoop dat mannen komen’
Een seksistische, racistische of discriminerende zin bedenken en op een borduurwerkje zetten? Het kan binnenkort in de bibliotheek van Nieuwegein. Er wordt namelijk een workshop feministisch borduren gegeven door kunstenares Joyce Overheul. „Het is een manier om ergens mee af te rekenen”
Van borduurdraad tot fluweel: Overheul werkt in haar atelier in Utrecht met materialen die met vrouwenhobby’s geassocieerd worden. Deze transformeert de Nieuwegeinse tot kunstwerken die seksisme, discriminatie en machtszucht aan de kaak stellen. Volgens programmaleider Gina van den Berg van de bibliotheek Nieuwegein is dit in deze tijd heel belangrijk. Daarom organiseren ze samen met stichting Kunstgein deze workshop.
„We hopen hiermee het gesprek op gang te brengen over toenemend seksisme en onderdrukking van groepen.” Maar wel op een luchtige manier. „Mensen bedenken een grappige, bijdehante tekst over ongelijkheid in de maatschappij. Deze korte zinnen die seksistisch, racistisch en discriminerend zijn, maken we ‘onschadelijk’ door ze met een knipoog te borduren en er een kunstwerkje van te maken om thuis op te hangen.”
Voorbeelden zijn: ‘Ze zal er wel om gevraagd hebben’, ‘Het was maar een grapje’ en ‘Waar kom je nou écht vandaan?’. Een betere gespreksstarter kun je volgens de bibliotheek niet hebben. „Het kan ver gaan, want in principe mag alles. Je kunt het zien als een manier om ergens mee af te rekenen, zolang je maar kunt uitleggen waarom je iets kiest.”
Interesse voor feministische kunst
Voor Overheul is het de eerste keer dat ze de workshop feministisch borduren geeft. „In het verleden heb ik wel soortgelijke workshops gedaan, maar dan gingen we bijvoorbeeld wandkleden maken. Het verschil is dat deze workshop echt voor iedereen toegankelijk is. Als je weet hoe je een naald moet vasthouden, ben je er eigenlijk al.”
Haar interesse voor feministische kunst heeft zich in de loop der jaren steeds verder ontwikkeld. „Ik vraag mezelf altijd af waarom mensen bepaalde dingen doen of zeggen.” Regelmatig hoort ze opmerkingen waar ze paf van staat. „Ik denk dat elke vrouw wel eens iets heeft gehoord in de trant van ‘Ben je ongesteld of zo?’. Laatst kreeg ik zelf nog de vraag bij een foto waarop ik een gat boorde, of ik dat echt zelf heb gedaan of dat ik poseerde.”
‘Je rokje was te kort’
Maar het kan volgens haar ook erger. „Als vrouwen iets naars overkomt, wordt vaak gezegd dat het hun eigen schuld is. Bijvoorbeeld als ze worden lastiggevallen op straat. ‘Je zal wel geglimlacht hebben’ of ‘Je rokje was te kort’, hoor je wel eens.”
Met haar kunst wil ze mensen graag bewust maken van het effect van dit soort opmerkingen. „Maar je loopt wel het risico dat je als zuur of chagrijnig wordt aangemerkt, vandaar de humoristische aanpak.”
Stereotype mannelijkheid
Eerder gaf Joyce al een lezing in de bieb over wat vrouwen hebben betekend voor de kunstwereld. Dit was volgens Van den Berg een groot succes, maar hier kwamen wel vooral vrouwen op af die al open minded zijn. De bibliotheek hoopt met de borduurworkshop een breder publiek te trekken. „Borduren is leuk voor iedereen en het is juist belangrijk dat mannen hierbij zijn.”
Om het gesprek op gang te brengen over opmerkingen die mannen maken richting vrouwen, zegt Overheul, maar ook om bijvoorbeeld de stereotype mannelijkheid aan de kaak te stellen. „Bijvoorbeeld dat mannen niet mogen huilen, sterk moeten zijn, sportief of lang. Veel mannen voldoen hier niet aan. Daar kunnen ze iets mee in de cursus. De cultuur van giftige mannelijkheid zit niet alleen vrouwen dwars, maar ook mannen.”
