OVER

Joyce Overheul (1989, 's-Hertogenbosch, NL) groeide op in een omgeving waar het niet vanzelfsprekend is dat vrouwen altijd hetzelfde behandeld worden als mannen. Vanuit haar rechtvaardigheidsgevoel is ze altijd al politiek geïnteresseerd geweest in dingen als vrouwenrechten, emancipatie, feminisme en activisme en daar maakt Overheul nu kunst over. In brede zin is Overheul geïnteresseerd in hoe menselijk gedrag tot stand komt en hoe wij als mens elkaar beïnvloeden.

Overheul maakt kunstwerken van textiel, vaak op basis van fotografie. Ze werkt veel met ambachtelijke technieken die een lange tijd zijn weggezet als typische vrouwenhobbies, vrijetijdsbestedingen. Dit combineert ze met politiek beladen onderwerpen over onder andere vrouwenrechten, emancipatie en feminisme zodat er een scherp contrast ontstaat tussen de harde inhoud en het zachte materiaal. Met zacht uitziende kunst haalt Overheul de bezoeker binnen terwijl deze nog niet altijd doorheeft dat de boodschap een politiek statement is.

Overheul studeerde Fine Art aan de HKU in Utrecht, gevolgd door een master Artistic Research aan de maHKU. Haar werk is in binnen- en buitenland tentoongesteld en ook maakt ze werk in opdracht, met als hoogtepunten de solotentoonstelling Let's Get Political bij Museum de Fundatie, Zwolle en het mogen realiseren van het oorlogsmonument voor verzetsvrouw Truus van Lier voor de Gemeente Utrecht. In 2021 verscheen bij Waanders Kunst het boek 'Let's Get Political' over de eerste tien jaar van haar kunstenaarspraktijk.

Het werk van Joyce Overheul wordt momenteel ondersteund door het Mondriaan Fonds.

OVER JOYCE, DOOR KATIA KRUPPENIKOVA:
(zoals gepubliceerd in "STARTERS", Metropolis M, nummer nr.4, 2012)

"Elk jaar portretteert Metropolis M enkele beloftevolle kunstenaars die aan de kunstacademies studeerden. Deze keer zijn de studenten afkomstig van HISK Gent, KABK Den Haag, MaHKU Utrecht en het Sandberg Instituut in Amsterdam.

Joyce Overheul - MaHKU, Utrecht
Joyce Overheul is onlangs afgestudeerd aan de MaHKU in Utrecht. Geboren in 's-Hertogenbosch in 1989, is zij een van de jongste MA-alumni beeldende kunst in Nederland. 

Overheuls praktijk draait om haar lopende onderzoek naar participatie en sociale media, terwijl ze in bredere zin de grenzen van 'het private' en 'het publieke' in het alledaagse leven onderzoekt. Haar interesse komt voort uit het observeren van de manier waarop mensen zich gedragen in sociale netwerken, negerend dat het een semi-publieke ruimte is, en wat hen drijft om zo te handelen. Het is opmerkelijk dat Overheul als hobby geobsedeerd is door taxidermie, wat gelezen kan worden als een manier om de reikwijdte van leven en dood te testen, of om het levenswezen in zijn model te veranderen, en zo het bestaan te privatiseren. 

De massapsychologie zoals die zich uitbreidt via de fenomenen van sociale netwerken en zelfrepresentatie vormt steeds de kern van het werk van de kunstenares, ook al wordt die niet altijd in het internet geplaatst. Door haar praktijk activeert Joyce onbewuste mechanismen die mensen motiveren om te interageren met kunstmatige situaties die zij creëert, waarbij zij een individu actief uitlokt om deel te nemen aan haar werk zonder zich daarvan bewust te zijn. 

Haar sociale experimenten zijn verrassend succesvol in termen van publieksparticipatie. Haar recente werk The World's Most Exclusive Membership bijvoorbeeld, is een uitnodiging aan voorbijgangers om zich via webregistratie aan te sluiten bij de niet-bestaande VIP-gemeenschap, die de kunstenaar in de publieke arena promootte door speciaal vervaardigde aanwijzingen achter te laten, en die meer dan 15.000 bezoekers naar de bijbehorende website trok. Sommige van haar 'vanity fair slachtoffers' passeerden de registratieprocedure tot 40 keer zonder het voorgestelde registratieformulier in te vullen, aangezien de kunstenaar hen in feite geen kans gaf om zich werkelijk te registreren. 

Over andere werken van Joyce gesproken, het is intrigerend hoe zij mensen laat deelnemen aan de meest onmogelijke projecten: van het opsturen van hun medicijnen tot het geven van hun persoonlijke gegevens zonder zelfs te vragen wat zij verder zou doen met wat zij kreeg of zelfs het geven van toestemming om hun privéleven 24 uur lang te filmen zonder de meest intieme momenten eruit te knippen, gemaakt om in een openbare ruimte te worden getoond. 

Joyce Overheul is nog erg jong (in 2012, red.) en haar praktijk moet nog ontwikkeld worden, maar haar voortdurende nieuwsgierigheid naar hoe dingen werken en de aard van haar projecten is net zo veelbelovend als ik me kan voorstellen dat Francis Alÿs of Gianni Motti op haar leeftijd zouden kunnen zijn."

OVER JOYCE, DOOR RALPH KEUNING
(Voorwoord voor het boek 'Let's Get Political', oktober 2021)

Let’s get Political, vrij naar Olivia Newton John, is de titel van de tentoonstelling van Joyce Overheul in Museum de Fundatie. Haar eerste museale solo, zeg ik daar met veel plezier bij. In 2012 studeerde Joyce Overheul af aan Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en ze hoort bij een generatie kunstenaars die zich ver weg bewogen hebben van het romantische l’art pour l’art. Het idee dat kunst zich isoleert in zelfreflectie en daarmee een beter, parallel universum vormt, is aan haar en haar generatie niet besteed. Gelukkig niet, ben ik geneigd te zeggen, want juist nu, in een tijd van enorme uitdagingen, waarin we met ons allen van de ene verwarring in de andere struikelen en de consensus hooguit bestaat uit dat er heel veel anders zal moeten, juist nu, is de kracht van kunst nodig. Museum de Fundatie wijdde er eerder dit jaar al tentoonstellingen aan: honderd jaar activistische kunst van de Berlijnse Dadaïst en fotomonteur John Heartfield tot Sticks en Typhoon, en Van wie is de wereld?, met dertig beeldend kunstenaars van nu, die met hun werk van invloed willen zijn op ons leven. Joyce Overheul was in die tentoonstelling vertegenwoordigd met een daverend werk (Utility Box on Engelhab Street, 2019), dat wij voor de Fundatie collectie hebben verworven. 

Haar werk is humoristisch, ambachtelijk en vaak zacht en aaibaar. Het lijkt gemakkelijk om je aan Joyce Overheul over te geven, tot je overvallen wordt door de scherpte, de priemende blik van de kunstenaar, die dwars door de menselijke naïviteit en machtswellust heen snijdt. De parallel met John Heartfield is snel gemaakt, en net als John Heartfield is Joyce Overheul een kind van haar tijd. Dat maakt haar tentoonstelling nu bij ons zo interessant. De partijdigheid van John Heartfield, links, rood, compromisloos en ideologisch trouw, ontmoet in Joyce Overheul een communicator die juist de nuance zoekt, het individu en de persoonlijke afweging.

Voor John Heartfield was Let’s get political de communistische wereldrevolutie. Voor Joyce Overheul is het juist het ontwaken van het individu, wars van conventies en onderdrukking, met slechts één grote plicht: wakkere, strijdbare menselijkheid. In dit boek praat ik verder met Joyce Overheul. Ik dank haar voor de samenwerking en het vertrouwen.

I would like to thank her for the collaboration, and for the faith she place in us.

– Ralph Keuning